فیزیوتراپی قفسه سینه یا فیزیوتراپی ریه چیست؟

فیزیوتراپی قفسه سینه یا فیزیوتراپی تنفسی مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و تمرینات است که برای بهبود عملکرد ریه‌ها و سیستم تنفسی به کار می‌رود. این نوع فیزیوتراپی معمولاً برای افرادی که مشکلات تنفسی مزمن، عفونت‌های ریوی، یا بیماری‌های انسدادی ریه مانند آسم و COPD دارند، توصیه می‌شود. در ادامه این مطلب از کلینیک فیزیوتراپی سلامت شرق درباره فیزیوتراپی قفسه سینه یا فیزیوتراپی ریه بیشتر صخبت می کنیم.

چه زمانی به فیزیوتراپی تنفسی نیاز داریم؟

فیزیوتراپی قفسه سینه یا فیزیوتراپی تنفسی ممکن است در شرایط و بیماری‌های مختلفی توصیه شود، از جمله:

• بیماری‌های مزمن ریوی: مانند بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، آسم، برونشیت مزمن، و فیبروز کیستیک.
• عفونت‌های ریوی: مانند ذات‌الریه (پنومونی) که باعث تجمع موکوس در ریه‌ها می‌شود.
• مشکلات تنفسی بعد از جراحی: برای کمک به بهبود تهویه ریه‌ها و پیشگیری از عفونت‌های ریوی پس از جراحی‌های بزرگ مانند جراحی قلب یا شکم.
• شرایط نورولوژیک: مانند سکته مغزی یا آسیب‌های نخاعی که ممکن است باعث ضعف عضلات تنفسی و تجمع موکوس شود.
• مشکلات عضلانی و اسکلتی: که ممکن است تنفس را تحت تاثیر قرار دهند، مانند اسکولیوز یا بیماری‌های عضلانی.
• عوارض بیماری‌های قلبی: که ممکن است منجر به تجمع مایعات در ریه‌ها شوند.
• پیشگیری از عوارض ریوی در بیماران بستری: افرادی که برای مدت طولانی در بیمارستان بستری هستند یا بی‌حرکتی دارند، ممکن است نیاز به فیزیوتراپی قفسه سینه داشته باشند تا از تجمع موکوس و عفونت‌های ریوی جلوگیری شود.

تکنیک‌های فیزیوتراپی قفسه سینه

روش‌های معمول فیزیوتراپی تنفسی شامل موارد زیر است:

۱. تکنیک‌های تخلیه‌ی موکوس: استفاده از روش‌هایی مانند پرکاشن و درینج پوزیشنال برای کمک به تخلیه موکوس از ریه‌ها.

۲. تمرینات تنفسی: تمریناتی که به بهبود ظرفیت و کارایی ریه‌ها کمک می‌کنند.

۳. تمرینات تقویت عضلات تنفسی: برای افزایش قدرت و استقامت عضلات مرتبط با تنفس.

۴. تکنیک‌های مدیریت تنفس: آموزش تکنیک‌های مناسب تنفس برای کاهش تنگی نفس و بهبود تهویه.

دقت داشته باشید که فیزیوتراپیست بر اساس شرایط خاص هر بیمار برنامه درمانی ویژه‌ای را برای او در نظر می‌گیرد.

این مطلب را هم مطالعه کنید: تمرین درمانی و موارد کاربرد آن در فیزیوتراپی

فیزیوتراپی ریه چگونه انجام می‌شود؟

معمولا با توجه شدت گرفتگی ریه و آسیب قفسه سینه، فیزیوتراپیست از یک روش مناسب برای خارج کردن مخاط از دستگاه تنفسی و بهبود نفس کشیدن بهره می‌گیرد. روش‌های رایج انجام فیزیوتراپی ریه عبارتند از:

• ضربه زدن و بیرون کشیدن مخاط

در این روش بدن بیمار در وضعیت قرار می‌گیرد که قفسه سینه به طرف پایین قرار می‌گیرد، سپس با کف دست به سینه بیمار ضربات کنترل شده وارد می شود این کار ممکت است ۳ تا ۵ دقیقه ادامه پیدا کند..این ضربات باعث می شوند که مخاط از درون راه‌های تنفسی بالا بروند و در نهایت با سرفه از بدن خارج شود.

• خارج سازی اتوژنیک (AD)

تکنیک اتوژنیک در واقع خارج سازی مخاط از بدن به کمک نفس های کنترل شده است. در این روش به کمک تنفس کم حجم مخاط در شش شل شده، به کمک تنفس‌های متوسط به سمت بالا هدایت شده و در نهایت به کمک تنفس عمیق و سرفه از بدن خارج می شود.

• دستگاه های فشار مثبت بازدمی (PEP)

دستگاه‌های فشار مثبت بازدمی (positive expiratory pressure) فشار رو به عقبی را به راه‌های هوایی در طول بازدم وارد می‌کند. این موضوع به پاکسازی ریه از موکوس کمک می‌کند.

• فیزیوتراپی قفسه سینه با جلیقه

در این روش از یک جلیقه باد کردنی استفاده می شود.این جلیقه از طریق ایجاد لرزش هایی با فرکانس بالا، مخاط را از جدارخ ریه می کند. معمولا بین ۳ تا ۵ دقیقه لرزش ادامه پیدا می‌کند سپس بیمار با سرفه مخاط جدا شده را خارج می‌کند.

فیزیوتراپی ریه برای نوزادان

یکی از موارد پرکاربرد فیزیوتراپی قفسه سینه برای نوزادان و کودکان است. نوزادانی که دارای بیماری‌های مادرزادی و یا مشکلاتی در ساختار ریه هستند، باید از فیزیوتراپی تنفسی استفاده کنند. در فیزیوتراپی ریه نوزادان فیزیوتراپیست با قرار دادن بدن کودک در وضعیت مناسب و زدن ضربه کنترل شده به قسمت‌های دارای ترشح به بهبود تنفس نوزاد کمک می‌کند.

توجه کنید فیزیوتراپی ریه نوزادان باید با احتیاط و دقت بیشتری انجام شود بنابراین از خوددرمانی به شدت پرهیز کرده و حتما از فیزیوتراپیست متخصص کمک بگیرید.

فیزیوتراپی قفسه سینه نوزادان

موارد ممنوعیت فیزیوتراپی قفسه سینه

فیزیوتراپی ریه ممکن است به دلیل شرایط جسمی برای برخی افراد ایجاد خطرآفرین باشد. افرادی که نباید فیزیوتراپی قفسه سینه را انجام بدهند، عبارتند از:

• افرادی که در گذشته نزدیک و به تازگی دچار شکستگی در ناحیه قفسه سینه و یا مهره‌های ستون فقرات شده‌اند.
• افرادی از داروهای انعقاد خون استفاده می‌کنند.
• افرادی که با هرگونه لمس و یا تکنیک‌های مختلف درمانی دچار درد و ناراحتی شدید می‌شوند.
• بیمارانی که پوکی استخوان شدید دارند.
• افرادی که در قلب خود باتری دارند،نباید از تکنیک‌های تحریک با برق و الکتروتراپی استفاده کنند.

این مطلب را هم مطالعه کنید: دیسک گردن، علائم و راه های درمان

نتیجه گیری

فیزیوتراپی قفسه سینه علاوه بر اینکه به بیمار کمک می‌کند تا تنفس بهتری داشته باشد، باعث تخلیه عفونت‌های ریه شده و سرفه کردن را برای فرد آسان‌تر می‌کند. فیزیوتراپی ریه در بهبود بیماری هایی مانند کرونا که دستگاه تنفسی را آلوده می‌کنند نقش بسیار مهمی دارد.

توصیه می‌شود در صورتی که فیزیوتراپی قفسه سینه برای شما تجویز شده است آن را جدی گرفته و هر چه زودتر به یک فیزیوتراپیست باتجربه مراجعه کنید.

اگر به دنبال کلینیک فیزیوتراپی خوب در محدوده شرق تهران و نارمک هستید، برای مشاوره و استفاده از خدمات کلینیک فیزیوتراپی سلامت شرق  از طریق شماره تماس یا واتساپ با ما در ارتباط باشید.

شماره تماس: 02177840390

شماره واتساپ: 09124712934