دنبالچه به دلیل محل قرارگیری آن در بدن و همچنین جنس غضروفی آن بسیار مستعد آسیب دیدن است و به همین دلیل درد دنبالچه یکی از شایع ترین انواع درد در ناحیه تحتانی بدن محسوب می شود. در ادامه ایت مطلب از کلینیک فیزیوتراپی سلامت شرق سعی میکنیم تا در مورد مشکلات دنبالچه و راه درمان به کمک فیزیوتراپی بیشتر صحبت کنیم.
دنبالچه چیست و چه ساختاری دارد؟
دنبالچه یا کوکسیکس (Coccyx) یک استخوان کوچک و مثلثی شکل است که در انتهای ستون فقرات قرار دارد. این استخوان از سه تا پنج مهره کوچک جوش خورده تشکیل شده است. دنبالچه باقیماندهای از دم در دوران تکامل انسان است و به عنوان نقطه اتصال برای چند عضله، تاندون و لیگامنت (رباط) عمل میکند. ساختار دنبالچه به شکل زیر است:
– مهرههای دنبالچه: این مهرهها به هم جوش خورده و یک واحد یکپارچه تشکیل میدهند.
– اتصال به ساکروم: دنبالچه به قسمت انتهایی استخوان خاجی (ساکروم) متصل میشود.
– عضلات و رباطها: چندین عضله و رباط به دنبالچه متصل میشوند که در پشتیبانی از قسمت تحتانی ستون فقرات و لگن نقش دارند.
ساختار دنبالچه
علائم درد در دنبالچه
نشاته های وجود مشکل در تاحیه دنبالچه به شدت و نوع آسیب آن بستگی دارد از مهمترین علائم آسیب به دنبالچه عبارتند از:
- تجربه درد در پایین کمر و باسن: گاهی اوقات درد دنبالچه با احساس تیر کشیدن در هنگام نشستن، خم شدن و بلند شدن همراه است. اکثر افراد، این درد را در پایین کمر و بالای باسن اخساس می کنند.
- امتداد درد تا کمر و زانو: در برخی موارد، درد از استخوان دنبالچه به سمت پشت، پایین کمر، زانوها و ساق پا امتداد دارد و تمام قسمت پایینی بدن را درگیر می کند.
- دشواری و ناراحتی در هنگام نشستن: نشستن روی سطوح سفت بعد از تجربه درد در ناحیه دنبالچه بسیار مشکل است. برای حل این مشکل معمولا از بالشتک یا تشکهای نرم استفاده می شود تا میزان فشار روی استخوان دنبالچه کمتر شود.
- سفتی استخوان و محدودیت حرکتی: بعد از درد دنبالچه ممکن است باعث محدودیت حرکت در این ناحیه شود که نشستن و سایر فعالیتهای روزمره را با دشواری روبرو می کند.
- حساس شدن ناحیه دنبالچه: درد و ناراحتی، یکی دیگر از علائم درد دنبالچه هستند. اگر با لمس کردن یا فشار آوردن به استخوان دنبالچه درد شدیدی را حس می کنید، باید بدانید که مشکلی در این قسمت وجود دارد و باید به پزشک مراجعه کنید.
- درد در هنگام دستشویی کردن (اجابت مزاج)
- درد هنگام رابطه جنسی
این مطلب را هم مطالعه کنید: فیزیوتراپی تنگی کانال نخاعی
چه عواملی باعث درد دنبالچه میشود؟
درد دنبالچه یا کوکسیدینیا (Coccydynia) میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
- آسیبها و ضربهها: سقوط یا ضربه مستقیم به دنبالچه میتواند منجر به شکستگی یا آسیب به این ناحیه شود.
- نشستن طولانی مدت: نشستن طولانی بر روی سطوح سخت یا در وضعیت نادرست (مانند رانندگی) میتواند به دنبالچه فشار وارد کند.
- اضافه وزن: به دلیل ناحیه قرار گیری دنبالچه وزن زیاد باعث فشار بیشتر به این ناحیه می شود.
- بارداری و زایمان: تغییرات هورمونی و فشار ناشی از زایمان میتواند به درد دنبالچه منجر شود.
- بیماریهای مفصلی: بیماری هایی مانند آرتروز و روماتیسم که میتواند به التهاب و درد در ناحیه دنبالچه منجر شود.
- یبوست: یبوست شدید می تواند باعث فشار به ناحیه دنبالچه در هنگام دفع شود.
- عوامل غیرمستقیم: مانند مشکلات در نواحی دیگر ستون فقرات یا عضلات لگن که باعث انتقال درد به دنبالچه میشود.
راه های درمان درد دنبالچه
با توجه به شدت و نوع آسیب، درمان درد دنبالچه میتواند روش های درمان مختلفی داشته باشد که عبارتند از:
۱. استراحت و تغییر وضعیت نشستن: استراحت کافی و استفاده از بالشهای مخصوص (بالش حلقوی) برای کاهش فشار بر دنبالچه.
۲. داروها: مسکنها و ضد التهابهای غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن میتوانند درد و التهاب را کاهش دهند.
۳. تزریقات: تزریق کورتیکواستروئیدها یا بیحسکنندهها به منظور کاهش التهاب و درد.
۴. درمانهای دستی: ماساژ درمانی و درمانهای دستی توسط متخصصین برای کاهش تنش و بهبود تحرک.
۵. فیزیوتراپی: فیزیوتراپی دنبالچه شامل تمرینات تقویتی و کششی برای عضلات لگن و پایین کمر.
۶. جراحی: در موارد نادر و شدید، جراحی برای برداشتن بخشی از دنبالچه ممکن است ضروری باشد.
۷. تزریق پی آر پی به دنبالچه: در این روش پلاسمای غنی شده به ناحیه آسیب دیده در دنبالچه تزریق میشود تا به بازسازی و ترمیم بافتهای اطراف دنبالچه کمک کند.
نقش فیزیوتراپی در درمان درد دنبالچه چیست؟
فیزیوتراپی از مهمترین راه های درمان و بهبود درد دنبالچه به روش غیرجراحی است. برخی از تکنیکها و روشهای فیزیوتراپی شامل موارد زیر است:
- تمرینات کششی و تقویتی: برای بهبود انعطافپذیری و قدرت عضلات لگن و پایین کمر.
- درمانهای دستی: شامل ماساژ، کشش و تکنیکهای مانیپولاسیون برای کاهش تنش و افزایش تحرک.
- آموزش وضعیت نشستن: آموزش نحوه نشستن صحیح و استفاده از وسایل حمایتی مانند بالش حلقوی.
- الکتروتراپی: استفاده از دستگاههای الکتریکی مانند TENS برای کاهش درد و تحریک عضلات.
- آموزش تمرینهای خانگی: ارائه برنامههای تمرینی و راهکارهای مراقبتی برای انجام در منزل به منظور تداوم درمان و پیشگیری از عود درد.
با رعایت توصیههای فیزیوتراپیست و استفاده از تکنیکهای مناسب، بسیاری از بیماران میتوانند بهبودی قابل توجهی در درد دنبالچه خود تجربه کنند.
این مطلب را هم مطالعه کنید: فیزیوتراپی سیاتیک
اگر به دنبال کلینیک فیزیوتراپی خوب در محدوده شرق تهران و نارمک هستید، برای مشاوره و استفاده از خدمات کلینیک فیزیوتراپی سلامت شرق از طریق شماره تماس یا واتساپ با ما در ارتباط باشید.
شماره تماس: 02177840390
شماره واتساپ: 09124712934